De beste tips om de decembermaand door te komen met je dier.

Alles wat je moet weten om jouw dier veilig en ontspannen door de feestdagen te helpen.

De decembermaand is gezellig voor ons, maar vaak stressvol voor dieren. Bezoek, versiering, kou, vuurwerk en onbekende geluiden zorgen voor spanning en soms zelfs gevaarlijke situaties. Met deze tips help je jouw hond, kat, konijn, paard of ander huisdier veilig en zo ontspannen mogelijk de feestdagen door.

1. Voorkom vergiftiging

December betekent lekkernijen, maar veel daarvan zijn giftig voor dieren:

• Chocolade, al in kleine hoeveelheden gevaarlijk voor honden en katten

• Kerstster (Euphorbia pulcherrima), giftig voor katten en honden

• Rozijnen en druiven, kunnen nierfalen veroorzaken bij honden

• Noten, met name macadamia’s, giftig voor honden

• Alcohol, zelfs een klein beetje kan leiden tot vergiftiging

Let goed op met schaaltjes op tafel en kerstgroen in huis. Bij twijfel, neem direct contact op met je dierenarts.

2. Controleer chip en registratie

De kans dat dieren schrikken en weglopen is in deze periode groot. Zorg dat je dier een goed werkende chip heeft en correct geregistreerd staat (check via www.chipnummer.nl). Zo vergroot je de kans dat een dier veilig wordt teruggevonden.

Voor honden en katten is een penning aan halsband of tuig minstens zo belangrijk. Niet iedereen heeft een chipreader in huis, maar een telefoonnummer op een penning is direct zichtbaar en maakt het voor de vinder eenvoudig om contact met je op te nemen.

3. Creëer veilige verstopplekken

Dieren zoeken instinctief beschutting bij spanning. Help ze daarbij:

• Hond, een rustige plek in huis, bijvoorbeeld een bench afgedekt met een doek

• Kat, een kast, doos of hoog plekje waar hij zich veilig voelt

• Konijn of knaagdier, meerdere schuilplekken in nachthok en ren

• Paard of ezel, een tochtvrije stal of schuilplek met voldoende ruimte om te bewegen

4. Routine vasthouden

Voor alle dieren geldt, probeer de dagelijkse routine zoveel mogelijk aan te houden. Dieren voelen feilloos veranderingen aan en juist in december kan voorspelbaarheid veel rust geven.

5. Voorbereiding bij vuurwerkangst, begin op tijd

Vuurwerkangst los je niet op met een oplossing van één dag. Het lichaam en zenuwstelsel van je dier hebben tijd nodig om tot rust te komen. Begin daarom eind november of begin december al met natuurlijke ondersteuning, zoals kruiden, Bach Rescue of Puur producten. Zo kan je dier stap voor stap wennen en kun je de dosering beter afstemmen op wat hij nodig heeft rond de jaarwisseling.

6. Oudjaarsdag

Honden
Laat je hond ’s ochtends vroeg goed uit in een rustig gebied. Later op de dag kun je beter alleen korte rondjes maken. Voor sommige honden werkt het prima om even snel de tuin in te gaan voor hun behoefte als ze erg angstig zijn. Heb je de mogelijkheid, ga met de auto naar een bos of buitengebied waar geen vuurwerk of carbid wordt afgestoken. In sommige gevallen kan een pension in een vuurwerkvrij gebied een goede keuze zijn. Kijk altijd wat het beste past bij jouw hond en situatie.

Kies bij het uitlaten liever voor een stevig tuig in plaats van een los halsbandje of slipketting. Mocht je hond schrikken, dan zit hij veilig vast en verklein je de kans dat hij ontsnapt.

Katten
Sluit deuren, ramen en kattenluikjes om te voorkomen dat ze buiten schrikken of wegvluchten. Laat binnendeuren juist open, zodat je kat zelf zijn veilige plek kan kiezen, bijvoorbeeld op zolder, in een kast of onder het bed. Soms kan het ook helpen om rondom de jaarwisseling een aparte kattenkamer in te richten. Dat geeft jou de zekerheid dat je kat veilig zit en voor de kat zelf kan het rust brengen, omdat er één stabiele en voorspelbare plek is. Vooral met kinderen in huis of visite die in en uit loopt is dit handig, in drukke tijden is een deur niet goed sluiten één van de meest voorkomende oorzaken van zoekgeraakte huisdieren.

Zorg dat katten ook binnenshuis toegang hebben tot een kattenbak.

Konijnen
En eventueel cavia’s of andere knaagdieren die buiten gehouden worden, haal ze in de winter niet plotseling van buiten naar binnen. Het temperatuurverschil is te groot en kan gevaarlijk zijn. Beter is om ze op of rondom de jaarwisseling tijdelijk in een koude garage, schuur of onder een afdak te zetten als het buiten te onrustig wordt. Zo bied je bescherming tegen vuurwerk zonder dat je hun gezondheid in gevaar brengt.

7. Oudjaarsavond

Houd honden en katten binnen en laat ze zelf hun plek zoeken.

Troosten mag, straf of negeer je dier niet bij een schrikreactie. Angst is een onvrijwillige emotie die je niet kunt vergroten door aaien. Je dier mag getroost worden. Het is wel belangrijk dat je zelf kalm bent en blijheid uitstraalt. Aaien of knuffelen zorgt ervoor dat het stresshormoon cortisol daalt en het gelukshormoon oxytocine toeneemt.

Zet radio of tv aan, geen zender met vuurwerkbeelden. Sluit gordijnen en ventilatieroosters om flitsen en kruitlucht te dempen.

Zorg voor afleiding in de vorm van een speeltje, wat lekkers of hersenwerkjes. Een dier dat moe is, zal minder letten op het vuurwerk.

Voor vogels en knaagdieren binnen kan het helpen om het verblijf deels af te dekken met een doek, zodat ze zich veiliger voelen.

8. Extra aandacht voor konijnen buiten

Vuurwerkangst bij konijnen is een onderbelicht probleem, maar moet zeker niet onderschat worden. Stress kan zich uiten in verschillende gradaties:

• Milde stress, het konijn blijft overdag in het nachthok zitten, is schrikkerig of eet wat minder

• Ernstige stress, dit kan leiden tot een stilliggende darm of in het uiterste geval zelfs een hartstilstand

In het wild schieten konijnen bij gevaar direct hun hol in, diep onder de grond. Onze huiskonijnen hebben die mogelijkheid vaak niet. Ze zitten tijdens deze periode midden in het geknal, zonder echt te kunnen vluchten. In een nachthok dringt het geluid net zo hard door als in de ren en lichtflitsen worden nauwelijks tegengehouden.

Naar binnen halen is meestal geen optie, omdat het temperatuurverschil met buiten te groot is en ze daarna niet meer veilig teruggezet kunnen worden. Een beter alternatief is om ze tegen de avond tijdelijk in een koude schuur of garage te zetten.

Zijn ze buiten rustig, dek dan het nachthok extra af zodat ze zich daar kunnen terugtrekken als ze dat willen. Het is verstandig om al halverwege december te kijken hoeveel schuilplaatsen er beschikbaar zijn en er zo nodig nog extra te maken.

Houd je dieren goed in de gaten en zorg dat er geen vuurwerk in de ren kan vallen. Denk ook aan brandveiligheid, materialen als stro en hooi zijn snel ontvlambaar.

9. Extra aandacht voor paarden

Bij paarden spelen nog een aantal specifieke aandachtspunten:

• Veiligheid, controleer tijdig de stal en omheining. Zorg dat er geen losse voorwerpen in de buurt liggen waar een paard zich aan kan verwonden wanneer het schrikt.

• Geen overhaaste veranderingen, introduceer geen onbekende prikkels zoals speelgoed, geluiden of ander voer vlak voor Oud & Nieuw. Laat je paard hier altijd vooraf rustig aan wennen.

• Weide of paddock, hier bestaan verschillende aanpakken voor. Sommige eigenaren zetten juist alle draden open (met alleen de buitenomheining gesloten) zodat paarden kunnen vluchten en spanning kwijt kunnen. Anderen kiezen ervoor om paarden kleiner op te sluiten of op stal te zetten, zodat ze zich niet stuk kunnen rennen. Beide keuzes hebben voors en tegens en het hangt sterk af van je situatie: hoeveel vuurwerk er in de omgeving wordt afgestoken, hoe veilig de buitenomheining is en hoe de kudde samen functioneert. Soms is het zelfs beter om niets te veranderen en het gewoon te laten zoals het altijd is, en enkel te ondersteunen met bijvoorbeeld kruiden.

Kijk altijd wat het beste past bij jouw paard en situatie.

10. Kruitlucht

Een onderbelicht probleem is de geur van kruit en rook die overal doordringt. Dieren kunnen hier erg onrustig van worden. Je kunt ondersteunen met rustgevende thee, bijvoorbeeld valeriaan of kamille, of extra kruiden via zelfselectie, zeker bij paarden en konijnen.

Tot slot

De decembermaand hoeft geen ramp te zijn voor je dier, mits je op tijd maatregelen neemt. Denk vooruit, bied veiligheid en zorg voor voldoende afleiding en ondersteuning.

Wil je ook weten welke kruiden en natuurlijke middelen helpen bij vuurwerkstress, lees dan onze blog: Vuurwerkstress bij dieren, oorzaken, kruiden en ondersteuning.